زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

استحضار مشهورات حقیقی





استحضار مشهورات حقیقی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای به خاطر سپردن قضایای دارای شهرت حقیقی توسط شخص جدلی است.


۱ - مبادی تصدیقی جدل



صناعت جدل بر دو دسته از مبادی تصدیقی متکی است: مسلمات و مشهورات. انسان باید صناعت و ملکه جدل را کسب کند تا به او مجادل گویند.ملکه جدل، چهار ابزار و ادوات دارد که اگر انسان همه آنها را دارا شود به ملکه جدل دست می‌یابد.

۲ - توضیح اصطلاح



یکی از ابزار و ادوات جدل آن است که شخص در ذهن خود، انواع و اصناف مشهورات را از هر بابی و از هر ماده‌ای از مواد منطقی، طبیعی و خلقی، با همه تفاوت‌ها و اختلافات‌شان حاضر کند و آنها را در قوه ذاکره و حافظه خود نگه‌داری کند تا در صورت لزوم آنها را به کار برد.

۳ - اقسام مشهورات



مشهوراتی که مجادل باید آنها را آماده کند یا مشهورات حقیقی است و یا غیر حقیقی. مشهورات حقیقی، آن است که بعد از تامل هم، شهرت آن زایل نمی‌شود، به خلاف مشهورات غیر حقیقی و ظاهری و شبیه به مشهورات که بعد از تامل و درنگ، شهرت آن زایل می‌شود.
مجادل باید مشهورات حقیقی را از مشهورات ظاهری و شبیه به مشهورات تمیز دهد و هر دو را جدا جدا آماده و حاضر داشته باشد و خود تنها از دسته اول استفاده کند و اگر احیاناً خصم او از مشهورات ظاهری و شبیه به مشهورات استفاده کرد مغالطه او را آشکار سازد؛ بنابر این ضرورت آماده‌سازی و حاضرکردن مشهورات حقیقی و غیر حقیقی، آن است که مجادل در وقت نیاز بتواند از مشهورات حقیقی استفاده کند و جدل را به نیکوترین شیوه انجام دهد و اگر خصم از مشهورات غیر حقیقی و به ظاهر مشهور استفاده کرد، متوجه خطای او شود و دیگران را از جدل نادرست وی آگاه سازد.

۴ - پانویس


 
۱. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۳۹۰.    
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۳۸.    


۵ - منبع



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «استحضار مشهورات حقیقی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۳۰.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.